Sredinom 1944. godine, ubrzo nakon savezničkog bombardovanja glavnog grada, Nedićeva vlada je u Beogradu objavila knjigu pod imenom “Beogradski krvavi Uskrs – Uskrs 16. i 17. aprila 1944”. Radi se o vrlo retkom foto albumu sa podnaslovom “Dokumenta o britano-američkom vazdušnom teroru”, za čijeg izdavača je naveden “srpski narod”. Knjige ovog tipa su prirodna retkost, prvenstveno jer nakon završetka rata nije bilo preporučljivo imati u posedu štampu “druge strane”. Pored toga, zbog ratnih uslova, ratna izdanja su uglavnom štampana u mekom povezu i na papiru lošijeg kvaliteta koji je sklon propadanju. U nastavku pročitajte i pogledajte prikaz ove knjige.
Deo uvodnog teksta
Predajemo svetskoj javnosti, celom kulturnom čovečanstvu u me srpskog naroda ovu crnu knjigu nepobitnih dokumenata o vazdušnom teroru Britano-Amerikanaca, koji je izvršen nad prestonim gradom Srbije prvog i drugog dana pravoslavnog Uskrsa, 16. i 17. aprila 1944. godine, pod izgovorom da se bombarduju “vojni objekti”…
“Saveznici” su tobože gađali nemačke “vojne objekte”, ali su pogađali hramove čovečnosti i milosrđa, porodilišta, dečja skloništa, bolnice, radničke stanove, domove sa porodicama okupljenim u svečanom raspoloženju oko domaće trpeze, slaveći hristovo Vaskrsenje.
Dok je sveta i veka ostaće u nezaboravnoj uspomeni srpskog naroda ovaj krvavi beogradski Uskrs, ovaj strašni zločin bombardovanja jednog otvorenog grada pod sramnim izgovorom uništavanja “vojnih objekata”. Ovakvo terorističko bombardovanje Beograda ne može se opravdati nikakvim vojno-strategijskim razlozima, jer i da je ceo Beograd do poslednjeg doma bio srušen, da je izginulo sve njegovo stanovništvo, opet svršetak rata ne bi bio ni za tren ubrzan, niti bi njegov ishod za dlaku bio izmenjen.
Nakon citiranog dela uvoda, sledi protest predsednika srpske vlade đenerala Milana Đ. Nedića u kome kaže:
Ja protestvujem u ime srpske vlade, pred Bogom, srpskim narodom i celom svetskom javnošću, što su Englezi i Amerikanci, “naši saveznici”, zbog kojih smo izgubili slobodu i državu i već podneli teške žrtve u krvi, bombardovali Beograd koji je strahovito stradao zbog njih 6. aprila 1941. godine. Dižem glas protiv ovih prosvećenih vandala što su za ovaj zločin izabrali najveći hrišćanski praznik u godini…
O sadržaju knjige
Knjiga je na 55 strana ilustrovana velikim brojem fotografija porušenog Beograda i usmrćenog stanovništva. Što se tekstualnog dela tiče, tu se još nalazi proglas vlade Narodnog spasa, proglas vladinog Komesara, pismo Božidara Đ. Nedića engleskom kralju, protest srpske vlade međunarodnom Crvenom krstu, izjava ministra Tase Dinića nakon bombardovanja, deo govora urednika Novog vremena Stanislava Krakova, kao i još par nepotpisanih članaka. Kraj je ostavljen za pogovor Dr. M. Spalajkovića i rezime na nemačkom, francuskom, engleskom jeziku, “Belgrade Blody Easter”. Formata je 28×19.5 cm.
Pogovor
Beograd su englesko-američke vazdušne snage bombardovale više puta. Beograd je bombardovan u aprilu, u maju, u junu i julu, kao i u septembru 1944. Najteže žrtve zabeležene su tokom aprilskog bombardovanja 16. i 17. aprila 1944. godine. Učestvovalo je 600 bombardera, koji su bacali „tepih bombe“. Protivavionska odbrana grada tada nije postojala. Stanovništvo Beograda je u to vreme verovalo da je bombardovanje uvod u vojnu invaziju saveznika.
Činjenica je da će se u istoriji još dugo raspravljati o motivima savezničkog bombardovanja Beograda na Uskrs 1944. godine, međutim ističu se tri ključna pitanja koja se spominju i u gore citiranom uvodu. Da li je zaista Beograd morao da bude bombardovan pred kraj rata? Zašto je za dan napada izabran baš Uskrs, najveći hrišćanski praznik? Ko je naložio i zašto, bombardovanje u tom trenutku strateški nevažnog cilja? Pitanje je da li će se prava istina i motivi bombardovanja ikada saznati.
U nastavku pogledajte izbor slika iz knjige.
