Godine 1868. u Zadru je objavljeno četvrto izdanje Gorskog vijenca vladike Petra Petrovića Njegoša. Radi se o prvom izdanju latiničnim pismom koje je izdala Matica Dalmatinska, dok je preslovljavanje iz ćirilice u latinicu, kao i tumačenja, uradio Stjepan Mitrov Ljubiša, srpski književnik iz Paštrovića. Prvo izdanje Gorskog vijenca štampano je 1847. godine u Beču, drugo izdanje 1860. godine u Novom Sadu, dok je treće objavljeno 1867. u Beogradu. Zadarsko latinično izdanje ima VII, [1], 141 stranica i originalni broš omot zelene boje. Na stranama III-IV St. M. Ljubiša napisao je uvodni tekst koji možete pročitati u nastavku. Onovremeni pravopis nije menjan. Takođe je važno istaći da je u ovom latiničnom…
Zemljopis Kraljevine Crne Gore 1911
Godine 1910. Knjaževina Crna Gora uzdignuta je na stepen kraljevine i po državnom rangu izjednačila se sa drugim suverenim kraljevinama, a dinastija Petrovića Njegoša je dobila status kraljevske dinastije. Proglašenje je izvršeno 28/15. avgusta 1910. godine, na pedesetu godišnjicu vladavine Nikole I Petrovića Njegoša. Sledeće 1911. godine na Cetinju je štampan “Zemljopis Kraljevine Crne Gore za učenike trećeg razreda osnovnijeh škola”. Autori su bili Đuro Popović i Jovan Roganović. Radi se o državnom izdanju štampanom u Kr. C. državnoj štampariji. Udžbenik je “Pregledala i odobrila K. C. Školska Komisija”. U nastavku teksta navešćemo delove iz poglavlja “Narod” i “Uprava”...
Jelena Savojska. Priča uz jedan stari portret
Francuski list “Le Petit Parisien” (Mali Parižanin) 18. oktobra 1903. godine na svojoj naslovnoj strani donosi portret Njenog Veličanstva Kraljice Italije, Jelene Savojske, tj. Jelene Petrović Njegoš. Jelena, ćerka Nikole Petrovića i Milene, rođena sestra Zorke Karađorđević, supruge kralja Petra I, bila je crnogorska princeza i pretposlednja kraljica Italije u periodu 1900-1946. Bila je udata za italijanskog kralja Vitorija Emanuela III (1869-1947). Trideset četiri godine nakon objavljivanja ovog portreta, krajem 1937. godine, italijanski dvor posetio je predsednik vlade kraljevine Jugoslavije, Milan Stojadinović. Svoj susret i razgovor sa Jelenom Savojskom, Stojadinović je opisao u svojim memoarima “Ni rat ni pakt” (Buenos Aires 1963). Za kraljevskom trpezom sedeo sam desno od kraljice…
Cena istine. Maksim Šobajić i Nevesinjski ustanak
U Beogradu je 1925. godine odštampana knjiga naslova “Nevesinjski ustanak“. Radi se o junačkim pesmama iz perioda narodnog ustanka u Hercegovini poznatog kao “Nevesinjska puška”, koje je opjevao Maksim Šobajić. Nevesinjski ustanak je bio srpski ustanak podignut u okolini Nevesinja 1875. godine protiv osmanlijske vlasti i ubrzo se proširio na celu Bosnu i Hercegovinu. Ustanike su podržale oružjem i dobrovoljcima Kneževine Crna Gora i Srbija, što je ubrzo dovelo i do otpočinjanja Srpsko-turskog rata, a završilo se Balkanskim ratovima i Prvim svetskim ratom. U nastavku pročitajte kako je došlo do toga da Maskim opeva ovaj ustanak, zašto su pesme izazvale “zlu krv”, kao i zašto je i kako, osam godina…
